Obszar rozwoju

3 LATEK

4 LATEK

5 LATEK

Rozwój społeczny i emocjonalny

> okres przekory (kształtuje się poczucie „Ja”) - manifestują to dążeniem do samodzielności i decydowania o sobie (ja sam, ja chcę, ja  nie chcę);

->nasze reakcje: możesz jeść tą łyżką, lub tą; możesz kolorować tą kredką, lub tą, dają im możliwość podejmowania decyzji i znacząco zmniejszą wybuchy złości,

> okresem nadmiernych lęków, (nocnych, przed zwierzętami, przed niektórymi ludźmi itp.) spowodowanych rozwojem wyobraźni i odkryciem, że „świat jest tak nieznany, a ja tak niewiele wiem”

-> zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa zmniejsza lęki (przytulenie  dziecka, nie zmuszanie do obcowania z tym, czego się boi, kojarzenie przedmiotu lęku z czymś przyjemnym, np. z kawałkiem czekolady)

> emocje są gwałtowne, silne, krótkotrwałe i labilne (czyli zmienne: dzieci przechodzą ze śmiechu w płacz i odwrotnie).

> są niezwykle spontaniczne, ponieważ nie mogą jeszcze kontrolować ekspresji emocji

> są niecierpliwe, czasem płaczą lub złoszczą się przy trudnościach

> mają już rozwiniętą wyobraźnię, zaczynają planować zabawy i czasem inicjują zabawy z dziećmi

> uczy się zasad obowiązujących w domu, przedszkolu i zazwyczaj podporządkowuje się poleceniom rodzica, nauczyciela

> okres buntu i uporu
> bije , kopie , ucieka
> w chwilach złości niszczy przedmioty
> ma napady złości
> może używać brzydkich wyrazów i niegrzecznie zwracać się do innych ludzi

> głośny, niemądry śmiech występuje na przemian z napadami złości. Mówi brzydkie słowa, powraca do nich z upodobaniem i rymuje je, zarykując się śmiechem - tzn., że zdaje sobie sprawę z ich niestosowności.
> przeciwstawia się poleceniom
> przekracza wszelkie granice i łamie umowy

> mają przemożny pęd do przeciwstawiania się wszelkim zasadom, choć w końcu ulegają i podporządkowują się

> zaczyna odczuwać wewnętrzny hamulec, choć nie rozumie jeszcze podstawy nakazów i zakazów
> fantazjuje, ale nadal nie potrafi oddzielić rzeczywistości od imaginacji
> zdarza się , że jest zbyt pewny siebie
> uwielbia prowadzić dyskusje
> potrafi być opiekuńczy i współczujący
> bawi się w grupie
> zaczyna się interesować różnicami płci

>  rozumie emocje własne i innych osób, właściwie ocenia przyczyny podstawowych reakcji emocjonalnych, ale jest skłonne zwracać uwagę raczej na czynniki zewnętrzne wywołujące emocje niż wewnętrzne

> przeważają lęki słuchowe, np. odgłosy silników oraz: lęk przed ciemnością dzikimi zwierzętami

> ważne są zabawy w role, które pozwalają odkrywać reguły związane z daną rolą.

> dzieci rozumieją niezwykły charakter kontaktu społecznego, jakim jest przyjaźń

> okres zabaw wspólnych, który wymaga zaakceptowania przez uczestników wspólnych reguł.

> tworzą się pierwsze dziecięce przyjaźnie. Rozwijają się prospołeczne zachowania, jednocześnie występują zachowania negatywne.

> rozumie emocje własne i innych osób. Potrafi ocenić przyczyny reakcji emocjonalnych oraz przewidzieć zachowania związane z wyraźnymi emocjami. Nabywa procedur zaradczych, które pozwalają mu manipulować przeżyciami innych osób. Rozwijają się uczucia związane z samooceną.

> kieruje się własnym interesem, czuje się ośrodkiem świata i uważa za dobre to co jest dobre dla niego. Dopiero z czasem zaczyna wartościować świat przez pryzmat otaczających go ludzi.

> naśladuje wzory zachowań dorosłych, których darzy szacunkiem

> uznaje pewne normy nie dlatego, że wymagają tego dorośli, ale dlatego że sam uznał ich słuszność.

Rozwój fizyczny – duża motoryka

>  kucają, wstają, utrzymując  równowagę, sprawnie biegają, skaczą na obu nogach w miejscu

> ruchy nie są jeszcze dobrze skoordynowane

> kopie piłkę z rozbiegu nie panując nad kierunkiem jej lotu

> wchodzą i schodzą po schodach

> uczy się jeździć na 3 kołowym rowerku

>  potrafi przejść trzy metry na palcach

> przebiega 25 metrów bez upadku

>  potrafi przeskoczyć małą przeszkodę, np. klocek

> skacze na 1 nodze

> potrafi obunóż przeskoczyć przeszkodę

> stoi kilka sekund na jednej nodze

> kopie piłkę do celu
> wspina się na drabiny
> świetnie radzi sobie z 3 kołowym rowerkiem
>  proste ruchy łączone są w kombinacje ruchowe, np. bieg i skok, bieg i kopnięcie piłki, chwyt i rzut piłką.

> opanowuje kilka czynności ruchowych jednocześnie.

> uczy się jeździć na łyżwach, rolkach, rowerze, tańczyć, pływać, wspinać na drzewa.

> duża potrzeba ruchu, zwana "głodem ruchu", powoduje, że jest b. ruchliwe

> zwraca częściej uwagę na efekt własnych działań i przeżywa radość z osiągnięć ruchowych

> umie powtórzyć ruch, zapamiętać serię 2-3 ruchów mu przedstawionych

> utrzymuje równowagę

Czynności samoobsługowe

> pije samodzielnie z kubka, je łyżką zupę

>  przelewa wodę z kubka do kubka

> myją ręce i buzie czasem niezgrabnie

> samodzielnie się rozbierają

> Potrafią założyć: bieliznę, luźne bluzki, spodnie, spódniczkę (czasem tył na przód, na lewą stronę itp.), wkładają buty, nie zawsze prawidłowo (mylą prawo – lewo).

> w czasie jedzenia korzysta z widelca i noża (do przysuwania potraw, smarowania pieczywa a nie krojenia)
> ubiera się i rozbiera przy niewielkiej pomocy z zewnątrz (przy butach na sznurówki)

> samodzielnie korzysta z toalety
> myje się, czyści samodzielnie zęby

> samodzielne w jedzeniu, ubieraniu się, w czynnościach higienicznych, sprzątaniu, wykonywaniu małych prac (obowiązków) domowych,

> lubi pełnić dyżury

Manipulacja i czynność rysowania 

(sprawność rąk – mała motoryka)

> z plasteliny robią kulki, placuszki, wałeczki

>  nawleka na sznurek duży koralik

> układają wieżę z około 10–12 klocków

> trzyma jeszcze kredki pełną garścią

> chętnie bazgrzą, rysują linie pionowe, poziome, krzywe niedomknięte koła

> kolorują obrazki jedną kredką, niezgrabnie, wychodząc poza kontury

> składa kartkę na pół

> nakłada nakrętki na słoiki, butelki
> układa puzzle
> przecina na pół mały kawałek papieru,

> rysuje krzyżyk, kółko i inne kształty.

> układa literkę "z" z patyczków,

> kopiuje kształty niektórych liter,

> buduje wysoką wieżę z klocków,

> nawleka na sznurek większe koraliki.

> coraz dokładniej koloruje obrazki, stosuje różne kolory, zdarza się przekraczać kontury

>  polepsza się sprawność rysowania, obrazki mają więcej szczegółów, np. narysowany człowiek ma ręce, nogi i głowę,

> wycina kształty po śladzie

> właściwie posługuje się pędzlem                 i farbami, maluje określone rzeczy,

> koloruje starannie, nieprzekraczając konturu obrazka, odpowiednie kolory

> rysuje obiekty z rzeczywistości

> odwzorowuje wzory, figury itp.

> rysuje dokładnie po śladzie

> tworzy kompozycje, manipuluje różnymi przedmiotami

Rozwój intelektualny

> lubi zabawy kołowe, w piaskownicy

> wzrokowo ocenia na której kupce jest więcej, a na której mniej np. klocków

> rozdziela 4 klocki na dwie kupki po równo

> symbole: znają  swój znaczek w szatni i znaczki przynajmniej dwojga innych dzieci, rozumieją symbole pogody

> definiuje słowo przez jego użytek (funkcje) np. but- do chodzenia

> rozpoznaje obrazki, opisuje je, rozumie treść 3 obrazków i układa z nich historię

> składa w całość obrazek rozcięty na 4 równe części

> wskazują rzeczy podobne do siebie

> wyjaśniają różne sytuacje na bazie swoich doświadczeń np. czemu dziecko płacze, dlaczego ubieramy czapkę zimą

> dokańcza zdania na zasadzie przeciwieństw np. nocą świeci księżyc, a w dzień... rano jem śniadanie a wieczorem

> uważnie słuchają przez 5-10 minut

bajki, podają jej wydarzenia i postacie

>  umie sobie przypomnieć, co robił wczoraj

> uczą się krótkich wierszy, 4-8 powtórzeń

> mowa dziecięca (niewyraźna, seplenią), z błędami gramatycznymi (chł. - zjadłam),

> rozumieją treść złożonych poleceń (np. schowaj misia, przynieś książkę o kotku z półki, a potem umyj ręce, bo będzie obiad)

> zna około 1500 słów
> ma jeszcze problem z używaniem zaimków, np. mamo, czy mogę wyjść z ci państwo?
> rozróżnia, gdzie jest: przód, tył, na górze, pod spodem
> potrafi policzyć do czterech i więcej
> może pisać pierwsze litery i np.: swoje imię
> zaczyna rozumieć następstwo czasów, wie, że kiedy wstanie jest śniadanie, potem II śniadanie, obiad, itd.  rozróżnia czas przeszły, teraźniejszy
> pyta, co oznaczają różne słowa, jest ciekawy
> chętnie słucha długich historii
> rozumie niektóre przeciwieństwa, np. mały - duży, suchy - mokry itd.
> zna większość kolorów, odcieni
> zadaje mnóstwo pytań
> potrafi się bawić w jedną zabawę 10 - 15 minut
> zna piosenki i wierszyki, czasem sam układa piosenki,
> pamięta dużo imion, nazw
> mowa jest zrozumiała

> tworzy neologizmy

>  potrafi opisać coraz więcej stanów emocjonalnych, zachowań społecznych
> lubi się bawić w zabawy tematyczne, np. w sklep, wyścigi samochodowe, teatr itd.

> prowadzi konwersacje przez zadawanie pytań,

> bujna wyobraźnia ujawnia się w opowiadaniach

> klasyfikują  rzeczy wł. podanego kryterium

> Wzrasta wrażliwość słuchu muzycznego (melodii, rytmu, utrzymania tonacji)

> rozpoznaje kształty geometryczne, umie je narysować.

> szeregowanie systematyczne. Jest to dominujący sposób rozwiązywania zadań wymagających grupowania elementów według uporządkowanych różnic między nimi.

> przeżywają bajki zarówno czytane jak też i oglądane, ale pojmują dobrze co jest prawdziwe, uchwytne i konkretne, z czym można się zapoznać bezpośrednio w działaniu.

> nowe zdarzenia, które doznaje są interpretowane w zależności od nagromadzenia wiedzy, czyli od doświadczeń w danej dziedzinie.

> wzbogaciło swój słownik do tego stopnia, że potrafi porozumiewać się z dorosłymi w sprawach codziennych oraz przyswoiło podstawy systemu gramatycznego języka, co zapewnia mu rozumienie i budowanie zdań poprawnych gramatycznie.

> opanowało niejęzykowe i językowe sposoby porozumiewania się z innymi.

> liczy na konkretach do 10

> szybko uczy się wierszy, piosenek